Theatergroep Demasqué speelt 'Hersenschimmen'

Hersenschimmen is een toneelstuk over dementie. Het gaat over herinneren, vergeten en verdwijnen. Over het trage verval van een bewustzijn en over de eenzaamheid en angst die dat oproept. Maar ook over de liefde tussen een man en vrouw die langzaam verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Maarten Klein kan heden en verleden niet meer onderscheiden, wil plotseling weer naar zijn werk, terwijl hij al gepensioneerd is en ziet zijn vrouw voor een vreemde aan. Momenten van helderheid worden meer en meer verdrongen door ontreddering en verwarring. Langzaam groeit bij Maarten het besef dat er echt iets met hem aan de hand is.

Hersenschimmen is een toneelstuk dat gaat over dementie. Het is gebaseerd op de bekende roman van J. Bernlef. We duiken in het hoofd van Maarten die langzaam maar zeker zijn greep op de werkelijkheid verliest. Het stuk gaat over herinneren, vergeten en verdwijnen. Over het trage verval van een bewustzijn en over de eenzaamheid en angst die dat oproept. Maar het gaat ook over de liefde tussen een man en vrouw die langzaam verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Het verhaal

Het verhaal is eenvoudig. De bejaarde, geëmigreerde Nederlander Maarten Klein woont samen met zijn vrouw Vera en de hond Robert al vele jaren in het Amerikaanse kustplaatsje Gloucester nabij Boston. Maarten is een gepensioneerde secretaris van een internationale visserijorganisatie, de IMCO. Zijn beide kinderen, Fred en Kitty, zijn teruggekeerd naar Nederland.

Het verhaal begint op een winterdag, als blijkt dat Maarten zich in de dag vergist heeft. Aanvankelijk schrijft hij zijn verstrooidheid en vermoeidheid toe aan de winter die hem te lang duurt. De vergissingen volgen elkaar snel op. Hele stukken van de afgelopen dagen kan hij zich niet meer herinneren.

Maarten lijdt aan seniele dementie (of kindsheid, zoals dat vroeger genoemd werd). De ernst van de ziekte neemt steeds meer toe. Maarten haalt heden en verleden door elkaar, verdwaalt, denkt dat hij naar zijn werk moet, verliest herinneringen uit zijn leven, herkent zijn vrouw en uiteindelijk zijn eigen spiegelbeeld niet meer. Zijn vrouw schakelt de dokter in en er komt een oppas, Phil Taylor, in huis wonen.

Aan de hand van foto's probeert men Maartens herinneringen weer op gang te krijgen, maar alle pogingen zijn gedoemd te mislukken. Uiteindelijk belandt Maarten in een tehuis, waar hij volkomen gedepersonaliseerd en losgeslagen van het leven wacht op de onvermijdelijke dood.

Dementie

Het toneelstuk is gebaseerd op het bekende boek van J. Bernlef. Het boek is 40 jaar geleden geschreven, maar het onderwerp is heel actueel: één op de vijf mensen krijgt te maken met dementie. Door de vergrijzing en het ouder worden van de bevolking zullen in 2040 ruim een half miljoen mensen lijden aan dementie. Dementie start met geheugenproblemen. Later krijgt de persoon met dementie problemen met denken en taal. Ook kan hij te maken krijgen met veranderingen in karakter en gedrag. Naarmate de ziekte erger wordt, verliest iemand met dementie steeds meer de regie over zijn eigen leven. Dagelijkse handelingen worden steeds moeilijke en hij wordt steeds afhankelijker van de hulp van anderen.

Deze toneelvoorstelling wordt georganiseerd door Theatergroep Demasqué Zeist.
Stadsdichter Pauline Pisa zal voorafgaand aan de première op 4 oktober een nieuw gedicht voordragen. Stadsdichter Jan-Paul Rosenberg zal voorafgaand aan de laatste voorstelling, zondagmiddag 20 oktober, eveneens een nieuw gedicht voordragen.
Verder zullen leden van Vereniging Taalpodium op de overige avonden een eigen gedicht over het thema Dementie voordragen, elke keer voorafgaand aan de voorstelling.

Data: 4, 5, 11, 12, 18, 19 en 20 oktober 2024
Tijd: 20.15 uur. Alleen op zondag 20 oktober: 15.00 uur
Locatie: Theater de Egeling van KunstenHuis Idea, Egelinlaang 2b, Zeist.
Prijs: 17,50 euro 
Kaartverkoop: via de website van Theatergroep Demasqué

Foto's: Ruben Drenth