26-11-2021 Baudelaire of het hart van de Dichter ontbloot

<< Terug naar fotoalbums

“Fusées” – gedachtenflitsen, aforismen, oneliners, invallen zoals we allemaal wel hebben, uit het niets opduikende gedachten die een diepe wijsheid lijken te bevatten…

Rokus Hofstede sprak in Zeist over zulke gedachtenflitsen die Charles Baudelaire optekende in zijn Intieme Journalen, en over het wonderlijke samengaan van vernieuwingsdrang en politiek conservatisme. In de trein op weg naar Zeist ontdekte hij in zijn vertaling een ‘weeffoutje’, nou net in het fragment uit het deel Flitsen dat hij ons zou voorleggen – wat nu? Hij besloot het niet weg te moffelen en gaf het publiekelijk toe, daarbij verwijzend naar de Arabische tapijtwevers: de perfecte (vertaal en of weef-) kunst bestaat niet.

De schitterende stemkunst van Jaap Blonk klonk als een ode aan de vertaalkunst, de menselijke stem en het dichtershart. Vijf verschillende vertalingen van “A une passante” liet hij opklinken in de zaal, van Hoosemans, Verstegen, Wigman, Claes en Van der Sterre, als evenzovele “exercices de style”. De “passante” is de muze, een willekeurige voorbijgangster die even opflitst uit de menigte voordat ze er weer in verdwijnt. De dichter leeft op van haar verschijning en vraagt zich melancholisch af of hij haar kan herscheppen in poëzie.

In Jacob Groots vertaling en voordracht van de Mensenzee (“Les foules”) uit Het Spleen van Parijs wordt de hortende gang van de dichter-flaneur voelbaar in zijn zoektocht en aftastende bewegingen naar de nieuwe, moderne tijd. Rondwandelend in herrie en stof en struikelend over de brokstukken van het oude Parijs, dat Haussmann bezig is te herscheppen in een grote moderne metropool, breekt de dichter het rijm open zoals de architect de vorm van de stad en zoekt zijn inspiratie in de snelle stedelijke veranderingen.

Met gouden handen op de piano heeft Bam Commijs een geheel eigen compositie gemaakt van “L’invitation au voyage” zonder ooit de versie van Henri Duparc of andere componisten te hebben beluisterd. Een bijzondere ervaring als je die muziek wel kent, die als vanzelf bij dit gedicht wordt opgeroepen – dat een nieuwe muzikale interpretatie evenzeer tot je verbeelding weet te spreken. Het is prachtige sfeervolle muziek die de harmonie uitstraalt van deze Uitnodiging tot een (imaginaire) reis.

Gitaarmuziek en beelden en foto’s van het oude en nieuwe Parijs brachten ook sfeer, en het publiek dat regen en kou heeft getrotseerd om te komen was hartverwarmend. Veel mensen hebben de avond via livestream gevolgd, als een zwijgende en mysterieuze mensenzee, onzichtbaar aanwezig in onze zaal.

Les fleurs du mal van Charles Baudelaire is literair werelderfgoed. Bedankt Jacob Groot, Rokus Hofstede, Jaap Blonk en Bam Commijs dat jullie de ziel van het gedicht of de geest van de dichter door jullie bijdragen uit De bloemen van het kwaad, Het Spleen van Parijs en de Intieme Journalen weer even tot leven hebben gebracht.

Anja-Hélène van Zandwijk

Baudelaire of het hart van de dichter ontbloot

Organisatie: Alliance Française Utrecht, Bibliotheek Idea Zeist en Literair Zeist.