Zoek een gedicht

Groothuis, Diet

• Waar ik ben. Gedichten voor kinderen en anderen. Illustraties Merel Eyckerman (2012, De Eenhoorn)
  Het gedicht Gele dingendag werd bekroond met een Poëziester door Poëziecentrum Gent/Cultuurcel CANON)
• Het Grote Poetsboek. Snel en gemakkelijk een schoon en opgeruimd huis.
  Tekeningen Tijs Koelemeijer. Bestseller, 10e druk (2016, AtlasContact)
• Het Kleine Grote Poetsboek. Tekeningen Tijs Koelemeijer. Dwarsligger (2016, AtlasContact)
• Het Studentenpoetsboek. Voor wie wel iets beters te doen heeft dan schoonmaken. Tekeningen Tijs Koelemeijer, 3e druk (2017, AtlasContact)
• Het Ei. Illustraties Ingrid en Dieter Schubert. Hoogland & Van Klaveren, 2019
• De Das : Het grote geheime dassenboek. Illustraties Merel Corduwener. Fontaine Uitgevers (verschijnt mei 2021) 

Bekommernis (Stadsgedicht 39)

Hier ben je
met je wolkendek aan vragen.
Wat je nodig hebt? Kunde
aandacht, een verlossend woord misschien.

Je zet je neer
een mens, een tegenover
met open ogen, oren, weten
die ziet en hoort, die aftast

met handen
om mét jou te dragen.
Er gloort iets
een spoor zicht.

Er is – noem het een opening
een lichtstraal in de dag.
Je kunt weer opstaan
verder gaan.

Diet Groothuis

Geschreven voor de ontvangstruimte van Gezondheidscentrum Widar in Zeist

Advies van Yehailey (9) (Stadsgedicht 35)

rustig blijven zitten?
dat is niks voor haar

pratend rent de kinderburgemeester
rondjes om de tafel 

als kralen
aan een snoer

helder als een belletje
rechtdoor van A naar B en hup naar Z

haar stress kickbokst ze weg
ze heeft geen ruzie meer

maakt speeltuinen weer veilig
ze opent Boswerf en de Kinderboekenweek

verwelkomt Sinterklaas
en regelt speelgoed voor de voedselbank

‘dingen beter maken’ zegt ze heel beslist
‘en doe een beetje aardig naar elkaar’

Diet Groothuis, maart 2023

Geschreven voor de Kinderburgemeester van Zeist .
De vierde kinderburgemeester van Zeist is Yehailey Adawde.
Zij zorgt ervoor dat de stem van kinderen uit Zeist in de schooljaren 2022 - 2024 bekend is binnen de gemeente.
Op dinsdag 6 september 2022 is zij officieel beëdigd.
De komende 2 jaar is ervoor gekozen om ook de klas van de kinderburgemeester te betrekken in het kinderburgermeesterschap.

zoals (stadsgedicht 33)

zoals de zon schijnt zonder aarzeling
zoals een boom groeit, blad in storm waait
langs het open raam, een dier haar jong likt
vis opspringt naar een voorbije vlieg

zoals je ’s morgens opstaat, eet, vertrekt
zoals je adem haalt, je was ophangt
aandachtig, even vaak
vanzelf en dagelijks, haast ongemerkt

zo zorgen we
hier elke dag voor
en vooral ook
met elkaar

zoals je armen wijduit spreidt
als liefsten komen aangesneld
zo dragen we, zo leven we
licht, vanzelfsprekend, zoals tijd

Diet Groothuis
gedicht voor 10 jaar Austerlitz Zorgt, voorgedragen op 10 december 2022 in Hart van Austerlitz

Voor wie ons wil (Stadsgedicht 32)

Zie ons: poten, staarten, oren
neuzen, ogen die je smeken
om een onsje aandacht
aai en streel en troeteling.

Zie hier onze schrik en bibberatie.
Zie ons hartzeer, trouw en wee
om verloren huizen
plotsklaps bruut verdwenen.

Hier is opvang, eten en onthaal.
Hier zijn armen, benen, handen
om te hoeden, waken,
helen. Hier is rust, beschutting.

Toewijding, opmerkzaamheid
en ook zorgen, rompslomp
om ons pluizig, harig, borstelig geluk
hier voorlopig onderdak. Wie?

Diet Groothuis, stadsdichter Zeist 
Geschreven voor het Dierentehuis Zeist

Voorbij onze ogen (Stadsgedicht 30)

alles laat hier sporen na

snippers vroeger van de vuilstort
glas ontploft, toegift van de gasfabriek
in de hoofden van de mensen spookt
nog een verdwaalde bowlingbal
en soms zie je aquajoggers in de wolken

alles werd hier onderzocht
grond, vleermuizen, auto’s
lucht en bomen, tot het toegangspaadje
langs de tuin, waar bessen
voor de pluk rood mogen rijpen

wonen is hier logisch
mensen hebben huizen nodig
vachten voor hun breekbaarheid
om hun dagen uit te spreiden
van genegenheid of hartzeer

huizen hebben mensen nodig
om hun misbaar en hun gloed
om hun ruimtes mee te vullen
en in licht en donker met hun daken
al hun dromen te bewaken

mensen hebben huizen nodig

Diet Groothuis, stadsdichter Zeist

Geschreven voor de R.K. Woningbouwvereniging Zeist ter gelegenheid van de bouw van De Geiserhof aan de Geiserlaan in Zeist. Voorgedragen bij de onthulling van de plaquette met het gedicht op 5 juli 2022. Op de plek waar vroeger zwembad De Geiser en daarna bouwmarkt Gamma zat, is een hofje verrezen met veertig huurwoningen.

Ensemble (Stadsgedicht 29)

den dolder, huis ter heide, bosch en duin
hoe we ze noemen: wijken, deelgemeentes
buurten, kernen, en volstaat dat?

plaatsen waar de namen spreken
van verleden, van natuur en eigenheid
misschien zelfs van identiteit

wat hebben ze gemeen? is er
een collectief belang? komt men
elkaar ooit tegen tussen al dat groen?

dat stáán op veiligheid en rust, op
dorps karakter en voorzieningen die
blijven hoe ze zijn

maar graag niet nog meer mensen
en al doet men zelf aan lange oprijlanen
auto’s van daarbuiten liefst niet in de berm

begrijpen we dat niet? de wereld
is er schoon en mooi, dat moet zo blijven
toch? ja, ongeacht hoe het de rest vergaat

zijn ze tenslotte niet de parels
in de kroon van ons verenigd lappendekendorp?
daarom een welgemeend verzoek

schort je opinies op. Weeg mee hoe
wellicht wezens hier (met ook twee
benen en een hart vol zorgen, liefde en verdriet)

ooit jouw privé-samaritaan
gaan zijn. Of jij de hunne. Gooi
geen kuilen dicht die open willen blijven

Diet Groothuis
stadsdichter Zeist

Nu nodig (Stadsgedicht 26)

Geen schil om ons land,
geen schors.
Geen pantser, geen muur.

Geen schil om ons huis
zonder wortels, weerlozer nog
dan een boom in de storm.

Geen schil om je huid,
vloeipapierdun.
Zelfs licht valt er door.

Warm zijn, een vacht
voor elkaar,|
als levende bolsters.

Vleugels zijn
zo elkaar dragen
in tijden van zwaarte.

Hemel bestormen
met vragen en smeken,
firmamenthoog.

Overvloed delen en
ademen. Liefhebben,
grenzeloos liefhebben.

Diet Groothuis, stadsdichter Zeist.
Voorgedragen bij het Gebed om vrede in Oekraïne in de kerk van de Evangelische Broedergemeente op maandag 7 maart 2022.
Elke maandagavond van 28 februari tot en met 4 april om 19.00 uur is er zo’n samenkomst in de kerk van de Evangelische Broedergemeente, Zusterplein 12 in Zeist. Mensen uit verschillende kerken en achtergronden komen bij elkaar in de kerkzaal van de Evangelische Broedergemeente voor een dienst met zang en gebed, in verbondenheid met de mensen in Oekraïne. De gebedsbijeenkomst van 7 maart werd geleid door ds. Roel Bosch van de Noorderlichtgemeente.

Chucky's Gym (Stadsgedicht 25)

De trainer roept.
We gaan beginnen.
Stel je op!

Mijn voeten trappelen,
mijn hoofd moet leeg
en deze stomme dag mag op ‘delete’.

We rennen,
springen, sparren
voorzichtig, met respect.

De trainer doet het voor.
De trainer helpt en moedigt aan,
hij corrigeert.

Ik voel me sterk,
ik voel me fit. Ik groei
per les een kilometer.

Ik leer en luister, hoor
hoe in mijn oor dan iets in mij
zachtjes fluistert: ‘wauw, ben trots op jou!’

Diet Groothuis,
stadsdichter Zeist, 2021, geschreven voor kickboksschool Chucky’s Gym

Supermens

Ook jij bent er zo een,

nabij en sterk,
een redder.

Niet met een rode cape
of laserstraal. Niet kogelsnel.
Je deelt je uit. Je bent genoeg.

Vandaag straalt er een lamp op jou.
Zonnig vlammend licht
op helpen en verzorgen.

Vandaag wordt er gejuicht
voor jou. Dat je bestaat,
beschermer, taaie hoeder.

Ben jij bovenmenselijk?

Nee.
Menselijk.

Diet Groothuis, Stadsdichter Zeist
Geschreven voor Dag van de Mantelzorg
Voorgedragen op de Dag van de Mantelzorg, 10 november 2021 in Wijksteunpunt Pelita in Den Dolder

Herinnering aan Hendrik Marsman (stadsgedicht 22)

denkend aan jou                   
die zo gulzig kon leven
zie ik je onrust, ontreddering, angst
jij die zeeën wou temmen was al te vaak ziek
alsmaar piekerend wat er op aarde
zinloos is en wat wel van waarde
hoe jij die niet hield van de plaats die je eert nu
verrukt langs het blauw
van de zomernacht voer
jij die luchten en licht zocht in tekst en gedichten
totdat het water je vond
veel te eenzaam en zwart in het holst van de nacht
wordt niet, nooit vergeten
leeft door in je verzen
de eeuwige kracht van je stem

Diet Groothuis

Voorgedragen op Open Monumenten Dag, 11 september 2021 bij het voormalig woonhuis van Hendrik Marsman aan de 2e Doprsstraat in Zeist.

Eenzame stad (stadsgedicht 19)

We weten zóveel meer dan eerst

dat zalen, stoelen, tafels
zonder warm geroezemoes van mensen
 geen bestaansrecht voelen

jurken, broeken in de rekken zich
te schamen hangen
als er niemand komt om ze te dragen

boeken, oh de boeken
vlekkend uitgelopen proza snikken
om hun niet gekomen kopers

bomen, beesten, vogels
tot hun schade weten dat er veel meer
mensen zijn dan ze ooit dachten

mensen die zich eerder dan
met al dat leven bezighouden
met hun snoeppapiertjes en elkaar

wat we weten is dat een pyjamabroek
energiek de nacht aanhangt en dat overdag
zich liever tooit met snippers sierlijkheid

ritmes ons de dag door dragen
als een metronoom
omhelzen nog het meeste wordt gemist

dat het bij gebrek aan adem naast je
helpt een knuffeldier
in bed te halen.

Zijn we dan zo eenzaam?
Nee. Nee, niet zolang we achter ons omhulsel
buigen, groeten, haast onzichtbaar lachen.

Niet zolang we ons bekommeren om ons
Niet, nooit als er maar een glimpje
samenleven is met naastgelegen wie-dan-ook.

De kosmos kan ook klein zijn
en ons boeien.
We weten het.

We leven het.
We nemen het nu mee
de wereld in, ons leven in.

We weten zoveel meer dan eerst.

Diet Groothuis, stadsdichter.

Voorgedragen in ‘De Klinker’ op 17 april 2021 bij de opening van het Dwarslopersfestival 
Dit festival was een coproductie van de Vrije Hogeschool, Bibliotheek Idea, het KunstenHuis en Literair Zeist over wat eenzaamheid betekent en het verlangen naar verbondenheid.

Hieronder de film van haar voordracht gemaakt door Jelle Verhoeks op 29 december 2021:

winterliedje (Stadsgedicht 16)

winterliedje

geen woord zo zwaar als liefde
geen klank zo zacht als licht

weef ze onontwarbaar in elkaar
als gulle ademvacht

om jou om mij ons allemaal
om elke dag en nacht

Diet Groothuis, stadsdciter van Zeist

geschreven voor  de kerst- en nieuwjaarskaart van de RK Woningbouwvereniging Zeist, december 2020

Hart van Austerlitz (Stadsgedicht 14)

Het klopt

Toen soldaten hier verdwenen
honderdplusjaren geleden
was er niks.

Niks wordt zomaar iets.
Zie dit huis. Middelpunt.
Dak voor iedereen.

Eiland in een zee van groen waar
dromen geen obstakels zijn.
Daden vuur en vleugels krijgen.

Waar samen leven
adem geeft. Leeftocht,
klank, muziek.

Wiskundig wonder.
Delen resulteert
in overvloed.

Diet Groothuis, stadsdichter Zeist

Geschreven voor de opening van het nieuwe dorpshuis, Hart van Austerlitz op 7 november 2020

Uitzicht (Stadsgedicht 11)

Wat zou je denken
als je om je heen kon kijken nu
wijduit omsingeld door de bomen?

Zou je lachen,
vragen om een arm om samen
rond te rennen? 

Net als je deed in gangen,
die zijn overal. Van iemand naast je
ben je minder zeker.

In je laatste huis is graag
met je geginnegapt, was
aandacht dagelijkse luxe.

Ik zie je, groot en turend.
Je vraagt een beetje uitleg
over wat je hier komt doen. We geven het.

Diet Groothuis, Stadsdichter Zeist
Geschreven voor de Eenzame Uitvaart van  meneer K. op 23 april 2020

Zonder (liefde in tijden van corona) (Stadsgedicht 9)

Het begint al haast te wennen
wakker worden in een lege dag.
Wij gaan nergens heen.
Een nieuwe wereld, hemel niet in zicht
of toch zonder vliegtuigstrepen.

Geen treinen, files
niet naar werk of school
we kunnen zonder - sportclub,
speeltuin, restaurant.

We kunnen, als het dan echt moet
zelfs zonder handen schudden
knuffelen. Begrafenissen volgen
we per telefoon.

Controle was er toch al nooit
al hielden we ons liever dom. 
Goede, oude woorden als vertrouwen
beginnen aan een nieuwe jeugd.

We missen ons. We missen alles
wat, voor deze slechte film begon,
zo dagelijks natuurlijk was. 
Een tripje supermarkt voelt als een mis- of heldendaad.
We soppen boodschappen met soda schoon.

Vergeet onszelf, we dragen 
alles samen, zelfs achter deuren weggestopt.
We leven elke dag
als dag en meer dan anders nog.

Diet Groothuis
stadsgedicht maart 2020

Diet droeg dit gedicht voor in het Walkartpark op 27 maart 2020. Kees Linnenbank en Fons Pennings maakten daarvan dit filmpje:

Deze grond (stadsgedicht 7)

Uit ijs geboren
en door kiezels gladgestreken,
deze grond is oud.

Zo oud en schraal
dat zelfs het schavertje en dubbeldoornwespbij
hier kunnen leven tussen zand en hei.

Maar jong genoeg
om jachtvliegtuigen
onderdak te geven in voorbije tijden.

Heeft de grond geheugen?
Hoelang herinnert aarde zich
de bommen in haar oppervlak?

Hoelang mengen rouw en angstzweet zich
met kruisbekzaad en morgendauw?
Sijpelt bloed door tot ook bomen ervan weten?

In shelters, ooit met oorlogstuig gevuld,
huizen nu harmonisch franjestaart
en baardvleermuizen.

Grond die verdraagzaam explosieven
droeg, draagt nu nesten van tapuiten,
eieren van leeuwerik

en dassen dansen hier
al honderd jaar hun zomervachtendans
van zon en rijpe wormen.

Hoelang nog? Deze grond
onder uw voeten, deze grond is oud
en onophoudend edelmoedig. Hoelang nog?

Diet Groothuis, stadsdichter Zeist

Geschreven voor en voorgedragen bij de opening van het festival ‘Ontdek de geheimen van de Koude Oorlog’ op Park Vliegbasis Soesterberg, 19 oktober 2019

Toveren (stadsgedicht 4)

Je bent opeens waar je wilt zijn.
Of wie.

In Duckstad.
Nooit meer bang.

Wormgat-cipier of, stel je voor,
zeekapitein, een hangbuikzwijn,
een troeteldier, wc-papier,
een brilslang met een bloemkooloor.

Zoek niet te lang.
Kies, pak een boek.

Je gaat hier in een uur
van stripfiguur naar Anderland.
Je bent de Jakkepoes,
een afgezant van Dagonaut, boerin of kosmonaut.

Je appt met Maxima.
Of nee, Amalia!

Kom gauw.
Hier is de hele klas op jou.

Diet Groothuis,
stadsdichter Zeist, 2019
Geschreven voor Bibliotheek Idea Zeist, onthuld op 4 oktober.

4 mei (stadsgedicht 2)

Daarna ontstond het idee om dit gedicht een vaste plaatst te geven in het Walkartpark, waar de monumenten staan die de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en daarna herdenken.

Dinsdagmiddag 3 mei 2022 heeft wethouder Marcel Fluitman samen met Ries Velema een plaquette onthuld in het Walkartpark waarop het gedicht ‘4 mei’ van  is te lezen. Ries Velema is de kleinzoon van de familie Van Riessen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in hun huis ‘Bene Sita’ aan de Montaubanstraat joden verborgen op zolder. Ries Velema woonde vanaf zijn achtste (vanaf 1965) met zijn ouders en twee broers en drie zussen in Bene Sita. Zijn moeder Heintje van Riessen heeft daar ook als kind gewoond en de onderduikers daar ook meegemaakt. Na het overlijden van zijn moeder, in 2019, is het huis verkocht. Er worden zes appartemeten in worden gerealiseerd, maar het ‘onderduikhol’ blijft in takt. In het gedicht ‘4 mei’ noemt Diet deze familie ook.

Foto: Mel Boas: v.l.n.r. Wethouder Maecel Fluitman, Diet Groothuis, Ries Velema

Melkkloppertje

De altijd terugkerende vraag van de klas

Landgoed Sandwijck