Zoek een gedicht

Pisa, Pauline

Pauline Pisa (1968) is dichter, tekstperformer en prozaïst. Pisa groeide op in het Utrechtse Kanaleneiland en is woonachtig in Den Dolder.

Pisa schreef twee poëzie bundels, en staat sinds 2006 regelmatig op de planken om haar teksten voor te dragen. Zij werkte o.a. mee aan de Utrechtse vertaling van ‘Het feest van Nijntje’ (Ut fees van Nijntje) en schreef ter gelegenheid van 900 jaar Utrecht de liedtekst: ‘Stadsie zonder Muren’ voor Tineke Schouten.

Pisa werkt tevens als verpleegkundige in de psychiatrie.

Op 12 mei 2023 is Pauline samen met Jan-Paul Rosenberg benoemd als Stadsdichter van Zeist. Als duo zullen zij voor de komende twee jaar het stadsdichterschap van Zeist invullen.

Ode aan Beukbergen (Stadsgedicht 46)

Hier stonden opoe en opa voor
hun wagen; die jurk stond opoe zo
goed. En hier, bij het hek, met de bielzen
stond Karel. Daar, het olievrouwtje.

Ach, lieve Bendo, de pony,
Koos en ome Roelie met de frietbus.
Kijk hier, ouwe Toon, met zijn
winkelwagen.

1968, die groene Kadett.
Tonia Brummer-Gerrits leest een
gedicht voor. Opoe Lensink
staat hier op haar landje. Op deze foto
maait Rinus het gras.

De geboorte van applaus
begint als een druppel,
klinkt als een spat,
verzamelt zich als regen,
gaat van hand tot hand,
barst los, zwelt aan.
Sijpelt door kieren,
waait uit open ramen,
glijdt langs de leuning van een trap,
baant zich een weg,
vecht zichzelf vrij,
klettert op herinneringen.

Beukbergen in handgeklap.

Pauline Pisa

Ter ere van Franca Vos.

Geschreven voor en voorgedragen bij de uitreiking van de ‘Ot en Sien’ door de gemeente Zeist op 24 januari 2025. Franca Vos ontving dit waarderingssymbool als dank voor haar inzet voor de Bewonerscommissie van Beukbergen. De ‘Ot en Sien’ is het waarderingssymbool van de gemeente Zeist dat wordt uitgereikt aan individuen die zich opvallend en intensief voor de Zeister samenleving hebben ingezet.

Nieuwjaar (stadsgedicht 45)

Nog even
dan kruipt het licht van de dagen
weer bij ons aan tafel,
zien we de zon over de Slotlaan rollen.

Er zijn zelfs al zanglijsters die aanstalten maken.
En ook wij, tweebenige hartenkloppers,
duiken diep in onze adem,
blazen nieuwe wensen uit.

Iemand heeft een sprankje gespot,
een flikkering, een gloeiend deeltje.
Heel klein was het, maar toch.

Pauline Pisa

Geschreven voor de Nieuwjaarsreceptie van de gemeente Zeist in Slot Zeist en daar voorgedragen op 6 januari 2025.

Bezoek (stadsgedicht 41)

Door het hek en dan
dat verhoogde bewustzijn
natuur die als een cape over je
schouders valt
kringloop van de ademteug

afwikkeling van de voet
die fase waarin het de grond raakt
hiel die over de aarde rolt en opkomt
het lichaam stap voor stap naar
voren duwt

de stilte
de overdrijvende wolken
de eindeloze hemel

steenwaarts gaan

Pauline Pisa.

Geschreven voor begraafplaats Het Stille Hofje in Den Dolder en daar voorgedragen bij de herdenking op 27 oktober 2025. Het gedicht wordt in 2025 op de begraafplaats geplaatst.

Nepvachtaaien (Stadsgedicht 38)

Zwemmend door de gangen gaan.
Uitgeput de kant aantikken, tonglappend langs de reling gaan.
Banen trekken in een panty die als loopbrug tussen je benen hangt.

De blote zeulpop in je armen wiegend kopjes geven. Door de
zuster worden meegetroond om een luier tussen je liezen te schikken.
In puntzit op een stoel belanden, geen rust meer voor de leuning.

Waansneeuw valt in pluisjes op je rok, je plukt een eiland in de stof.
Flikflooien met de robotkat. De banaan die je is aangereikt
ligt als een geweer in je hand.

Je trekt een glossy op schoot, aait de papieren glimwang van de
koning. De gastvrouw blaast de hitte van je ochtendkoffie.

Achter de piano in de gang blijkt iemand te zijn neergestreken.
Op kamer B135 dept een zoon Fresh Up op vaders wangen.
Voor een kort moment sluit hij zijn ogen, neuriet zachtjes mee.

Pauline Pisa

Geschreven voor de voorstelling ‘Hersenschimmen’ door Theatergroep Demasqué, voorgedragen op de premièreavond op 4 oktober 2024.

Hoofdpaleis

Zondag 11 februari 1943.
De gemiddelde temperatuur is 6.9 graden.
Een matige wind waait uit Zuidwestelijke richting.
Weinig neerslag, drie uur zon. Oorlog. Een liter melk, 18 cent.
In Zevenbergen wordt een dochter geboren: Cornelia van Helden.

Verdwijnen in een wespennest en als koningin tevoorschijn komen.
Hard werken, drie keer de liefde aantikken en zien sneuvelen.
De opbouw van een hoofdpaleis. De topzware kroon, het hoofd niet buigen. Trots!
In de moederbuik het wonder van eigen vlees en bloed. Twee
     prachtige zonen.

U slikt de koninklijke pil,
in beige rok, crèmekleurige blouse, en het kobaltblauwe vestje.
Gezeten op uw troon trekt u via het scherm de wereld over, deelt de
     lakens uit,
zwaait de scepter, wenst de wereld het beste. Het hart is goed.

Zaterdag 22 juni 2024.
De gemiddelde temperatuur is 16 graden.
Wolken en opklaringen wisselen elkaar af.
De Volkskrant meldt dat het een prima dag is om er op
uit te gaan. Als de paarden zijn aangespannen wordt de
koets in beweging gezet.

In het hoofdpaleis staan alle ramen open.

Pauline Pisa, geschreven voor de ‘eenzame uitvaart’ van Cornelia van Helden op 28 juni 2024

Herdenken (stadsgedicht 25)

Op 4 mei sta ik twee minuten stil bij mijn opa die tijdens de hongerwinter in 1945 op de Bemuurde Weerd in Utrecht een brood uit een bakkerskar zag vallen, een snoekduik nam, overeind krabbelde en met het brood tussen zijn handen geklemd als een rugbyspeler naar huis sprintte om het vervolgens hoog tussen de spijlen van het balkonnetje naar mijn oma te gooien die het brood met beide handen ving. De kinderen stonden tussen de schuifdeuren te applaudisseren en scandeerden: ‘Hoera papa hoera papa'!

Pauline Pisa 2024

De mens (Stadsgedicht 21)

Flirt met Jules Deelder

De mens is rustig
De mens is behoedzaam
De mens is strijdlustig
De mens is vals
De mens is enthousiast
De mens is traag
De mens is wild
De mens is bespraakt
De mens is wispelturig
De mens is sociaal
De mens is trots
De mens is sober
De mens is gevoelig
De mens is grappig
De mens is flink
De mens is sympathiek
De mens is temperamentvol
De mens is kunstzinnig
De mens is praktisch
De mens is gehoorzaam
De mens is aangepast
De mens is neurotisch
De mens is muzikaal
De mens is scherpzinnig
De mens is leerzaam
De mens is gulzig
De mens is gemoedelijk
De mens is verpest
De mens is oppervlakkig
De mens is krachtig
De mens is kwetsbaar
De mens is onderdrukt
De mens is heftig
De mens is lief
De mens is lui
De mens is humeurig
De mens is hulpvaardig
De mens is boos
De mens is gelovig
De mens is ongelofelijk
De mens is trouw
De mens is vader moeder oma opa neef nicht

De mens is kind

Hoofd schouders knie en teen knie en teen
Hoofd schouders knie en teen knie en teen
Oren ogen puntje van je neus

Hoofd schouders knie en teen knie en teen

Pauline Pisa

Voorgedragen op 29 februari 2024 op een kennismakingsbijeenkomst van de nieuwe burgemeester van Zeist, Joyce Langenacker, met het platform levensbeschouwing en religie en het pastoresnetwerk en Raad van Kerken Zeist. Het gedicht diende als verbindende afsluiting van het programma.

Pauline droeg dit gedicht ook voor op 23 maart 2024 bij het concert van de KZHM, waaraan Literair Zeist een bijdrage leverde met o.a. een optreden van stadsdichter Pauline Pisa.

Een man een man een woord een woord (stadsgedicht 18)

Geschreven in opdracht van de bewoners van Beukbergen voor het afscheid van burgemeester Koos Janssen, aangeboden in het clubhuis van Beukbergen op 24 november 2023 

Kalenderleven (Stadsgedicht 13)

Ik herinner me
het zonlicht dat zo mooi,
de glinstering, de merel, dat riedeltje, en dat jij,
zo lief die blik, dat haar, de tuin. Wat hebben we gelachen.
Ook, ook, en ook. Dat ook.

Pauline Pisa, geschreven voor De Wijngaard in Bosch en Duin, onderdeel van Accolade Zorg

Paviljoen Den Dolder (3) (Stadsgedicht 11)

Betoog van een tuinwandelaar

Felgekleurde sokjes spreken mij aan.
Ik zou graag een eigen sokkenzaak beginnen
en vraag me af of ze bestaan.

De bronst van het edelhert is ieder jaar een hoogtepunt,
in schutkleuren observeer ik de aanwezige populatie.
Soms zie ik wilde zwijnen die mij niet zien.
Mijn vader zei een aantal jaar geleden tegen mij:
als jij het witte konijn op schoot hield keek je schichtig.

Ik draag krap zittende sokjes die trek ik steeds omhoog
Ik hou van hete baden
maar wil mijn hart niet horen kloppen.

Mijn vader en moeder hebben nooit hun rijbewijs gehaald
Ik denk dat ik op een correcte manier sokken zou kunnen verkopen.
Alle sokjes moeten om mijn kuiten spannen.
Ik geloof in de kracht van lichaamstaal,
mijn werkelijke kracht zit tussen duim en wijsvinger.

De vrouw bij wie ik aaien mag
vind mij een nette man,
soms zou ik haar willen knijpen.
Zij heeft een opgeschoren nekpartij dat op dat van moeder lijkt.

Naast iemand in de auto houd ik de snelheid bij.
In de passagiersstoel trek ik bij een hobbelig wegdek vaker aan mijn sokjes dan bij een
vlakke ondergrond.

In mijn linker knieholte ontwikkel ik soms eczeem
maar ik gebruik hier geen medicamenteuze zalf voor.
Als kind droeg ik maillots

Ik ben over de angst voor honden heen gestapt door terug te blaffen.
Van blaffen word je hondsmoe.
Blaffen is een kunst

Er is nog weinig echte familie van mij over
wel is er nog sprake van een broer met een slecht hart die vrouwen van zich af moet slaan.

Ik denk te weten dat mensen,
maar ik mag niet zoveel denken,
en ik mag niet zoveel weten.
Toch denk ik te weten dat mensen door de bank
genomen niet bewust genoeg leven.

Pauline Pisa

Paviljoen Den Dolder (2) (Stadsgedicht 10)

Hoe het maandloon begon

Mijn geest zat nog in plastic
toen ik achter mijn moeder het paviljoen introk.
Buiten hoestte zij ons aan.
Bruine vingers schoven een rookgordijn opzij.

In de leefkuil schudde zij de hand van
een neerslachtige geest, en ik deed na.

Nu mijn moeder met pensioen is
durf ik in de gleuf te sjoelen
het werk vast te houden
de hoofdzuster te raken.

Pauline Pisa

Paviljoen Den Dolder (1) (Stadsgedicht 9)

Je rookt shag,
kleppert met de asbak,
steigert op de hoek van het matras.
Als straks de grootste drift voorbij is leg ik je
scheiding recht, nu staat de geest nog te ver open.

Ik heb twee broeken voor je
ingekort, het elastiek in de taille verplaatst,
dan kun je rustig ademhalen,
terwijl ik twee bekers koffie haal.

Pauline Pisa

Snoepkast in Zeist (Stadsgedicht 8)

Nabij het busstation woont iemand met een snoepkast en die snoepkast zit op slot en de sleutel ligt in een ijzeren kastje. Dat kastje zit op slot en de sleutel van dat kastje draagt de baas van de snoepkast aan een touwtje om zijn nek waar niemand om durft te vragen. En het snoep ligt keihard te verouderen.

Pauline Pisa

Eilandgasten(Stadsgedicht 7)

Bij vertraging kan het afscheid worden verlengd,
er ontstaat tijd om je wang tegen een borstkast te drukken,
elkaars rug te bekloppen.

Wacht tot de rode blos gedoofd is, er kan nog een kus aankomen.
O, l’amour. Kantlijnlover.

Maak een wandeling over het perron
en reis vanuit de heupen -rechte rug, kleine pasjes, licht geheven kin.
Plant het bos in je herinnering, sla de geur op in je neus.

Voor ieder mens rijdt wel een trein,
we moeten doorgaan, hoe dan ook,
er wordt op ons gewacht.

Pauline Pisa

Het gedicht heeft op 31 januari 2024 een vaste plek gekregen op het raam van het stationsgebouw:

Hertsonnet (stadsgedicht 6)

Ode aan het met opheffing bedreigde Hertenkamp, september 2023

Zomaar een hoek omslaan (stadsgedicht 1)

Pauline Pisa

Gemaakt voor en gepresenteerd bij de benoeming van Pauline Pisa als Stadsdichter van Zeist, samen met Jan-Paul Rosenberg, op 12 mei 2023.

Stadsie Zonder Muren

Ik ben een oude stad op antieke benen,
mijn baard slingert door straten, langs mensen over het plein,
strijkt langs huizen langs grachten en dwars door smalle stegen,
volgt zijn pad, dat wat ik liefheb daar wil ik zijn.

In de Dom klopt mijn hart
haar klok is mijn tijd, zij ziet met haar ogen hoe alles verglijdt.

Utrecht ons Utrecht
Stadsie zonder muren
Vreeburg, Domplein, vieren 900 jaar!
Utrecht ons Utrecht
Feest in alle straten
We dansen en zingen voor en met elkaar

Singel, Oudegracht, Hoog Catharijne,
Het Ledig Erf, ’t Wed, Wolvenplein
Sterrenwijk, Wijk C, Lange Nieuwstraat
Donkere Gaard, Galgenwaard.
Daar wil ik zijn.

Utrecht ons Utrecht
Stadsie zonder muren
Vreeburg, Domplein, vieren 900 jaar!
Utrecht ons Utrecht
Feest in alle straten
We dansen en zingen voor en met elkaar

Dat wat ik liefheb daar wil ik zijn.

Pauline Pisa

(liedteks geschreven voor Tineke Schouten voor de viering van 900 jaar Utrecht: https://music.youtube.com/watc...

De schuldfuif

Welkom in het centrum van de schuld.
Vanuit hier heb je een prachtig uitzicht over de armoede.
Kom binnen, lever je fles in, er is genoeg schuld voor iedereen.
Alles wat eetbaar is mag op tafel, we gaan er een feest van maken.

Vraag elkaar de maat, misschien kunnen we later op de
dag nog van kleding ruilen. De gerechtbodes komen ook.
Als de bel gaat springen we over de berg van schaamte en
zwaaien we de voordeur open.

Wie herinnert zich zijn eerste deurwaarder nog?

In de middag trekken we een rechte rug en gaan de enveloppen open
(brieven met ruitjes, aanmaningen, blauwe enveloppen) teveel om op te noemen.
De hoge stapels gooien we om.

Als de avond valt kunnen we de pauzeknop achter het gebouw zien wegzakken,
als ik een teken geef, mogen we drukken.

(Deze vuist op deze vuist en zo klim ik naar boven)

Pauline Pisa

De schuldfuif werd geschreven in opdracht van de NVVK (Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet)
Het gedicht verscheen in de essaybundel bij het 90-jarig bestaan.

Over de grens val je van de wereld

Mijn vader zei altijd dat het heel belangrijk was
om netjes te zitten als je de grens overging.
Rechtop, de mond een streep,
de neusgaten een beetje open.
Wij oefenden geregeld
maar bleven thuis,

keken vanaf balkon de vogels tot stippen
en ik dacht:
dat de mus een puur Hollandse vogel was

(heel simpel)

zwenken bij Arnhem
de grens de rug toekeren
en terugvliegen.

Toen ik op een dag in Vaals
in tien seconden door drie landen ging,
mezelf vasthield aan drie vlaggen,
moest ik op de terugweg in een zakje blazen.

Er hangt een kaart van Europa op de overloop
waar ik soms een vlaggetje in prik,
en de omgeving aai.

Pauline Pisa